Bạn từng nghe tới tín ngưỡng Phồn Thực . Bạn đã thử tìm hiểu về nó. Mà đơn giản là bạn đã từng đến những bảo tàng hay nhà cổ . Bạn đã gặp những hình ảnh đôi nam nữ đang “xxx” và được giới thiệu là Tín ngưỡng Phồn Thực hay văn hóa Phồn Thực . Vậy Tín ngưỡng phồn thực là gì, bản chất ra sao . Hãy cũng tôi đi sâu về tín ngưỡng này.
Đang xem: Tín ngưỡng phồn thực là gì
Nguồn gốc tín ngưỡng phồn thực
Để trả lời cho câu hỏi tín ngưỡng phồn thực hay phồn thực là gì chúng ta phải đi tìm nguồn gốc của nó trước. Thời xa xưa, để duy trì và phát triển sự sống, ở những vùng sinh sống bằng nghề nông cần phải có mùa màng tươi tốt và con người được sinh sôi nảy nở. Những trí tuệ sắc sảo thì tìm các quy luật khoa học để lý giải hiện thực và họ xây dựng nên triết lý âm dương, còn những trí tuệ bình dân thì nhìn thấy ở thực tiễn đó một sức mạnh siêu nhiên, bởi vậy mà họ sùng bái nó như thần thánh và xây dựng nên tín ngưỡng phồn thực (phồn: nhiều, thực: nảy nở). Tín ngưỡng phồn thực từng tồn tại suốt chiều dài lịch sử, được thể hiện ở hai dạng: thờ cơ quan sinh dục của cả nam lẫn nữ và thờ hành vi giao phối.
Ảnh: Tượng nhà mồ ở Bắc Tây Nguyên.
2. Phồn thực là gì
Phồn thực hay còn còn là tín ngưỡng phồn thực , văn hóa phồn thực thật ra là 1 văn hóa tôn thờ hành vi giao phối và bộ phận sinh dục . Đây là 1 nét văn hóa , nó không phải là 1 tôn giáo . Nó là 1 nét văn hóa đặc trưng của không những người Việt Nam mà còn rất nhiều nước trên thế giới.
Tuy rằng , nó tôn thờ hành vi giao phối nhưng hoàn toàn không mang ý nghĩa xấu . Mà ngược lại phồn thực là 1 sự giao thoa , hướng đến sự tốt đẹp và phát triển bền vững.
Tín ngưỡng phồn thực xuất hiện từ rất lâu tại Việt Nam
Vai trò của tín ngưỡng phồn thực trong đời sống của người Việt cổ lớn tới mức chiếc trống đồng – biểu tượng sức mạnh, quyền lực cũng đồng thời biểu tượng toàn diện cho tín ngưỡng phồn thực. Cách đánh trống đồng theo lối cầm chày dài mà đâm lên mặt trống được khắc trên chính các trống đồng và còn được bảo lưu ở người Mường hiện nay là mô phỏng động tác giã gạo – động tác giao phối. Trên tâm mặt trống là hình mặt trời với những tia sáng biểu trưng cho sinh thực khí nam, và giữa các tia sáng là một hình lá với khe ở giữa biểu trưng cho sinh thực khí nữ. Xung quanh mặt trống thường gắn các tượng cóc – con cóc trong ý thức của người Việt là “cậu ông trời”, mang theo mưa, khiến cho mùa màng tốt tươi, cũng là một dạng biểu trưng của tín ngưỡng phồn thực.
Ảnh: Thạp đồng Đào Thịnh (Yên Bái) với 4 cặp nam nữ đang giao phối trên nắp
3. Tín ngưỡng phồn thực có ở những đâu
Bản chất của tín ngưỡng phồn thực là thờ bộ phận sinh dục nam và bộ phận sinh dục nữ nên cứ ở đâu các bạn thấy có sự tôn thờ các hình biểu trưng mô tả bộ phận sinh dục nam và nữ hoặc quá trình quan hệ nam và nữ là có thể coi đó là tín ngưỡng phồn thực . Các cơ quan sinh sản được đặc tả để nói về ước vọng phồn sinh.
Xem thêm: gửi thời đẹp đẽ đơn thuần của chúng ta tiểu thuyết
Người xưa, qua trực giác, tin rằng năng lượng thiêng ở thiên nhiên hay ở con người có khả năng truyền sang vật nuôi và cây trồng. Do vậy tín ngưỡng phồn thực, với nhiều nghi thức thờ cúng, phát sinh và phát triển đa dạng.
4.Tín ngưỡng phồn thực còn thờ hành vi giao phối.
Thờ hành vi giao phối Bên cạnh việc thờ sinh thực khí giống như nhiều dân tộc nông nghiệp khác, cư dân nông nghiệp lúa nước với lối tư duy chú trọng tới quan hệ còn có tục thờ hành vi giao phối, tạo nên một dạng tín ngưỡng phồn thực độc đáo, đặc biệt phổ biến ở khu vực Đông Nam Á. Trên nắp thạp đồng tìm được ở Đào Thịnh (Yên Bái, niên đại 500 năm tr.CN), xung quanh hình mặt trời với các tia sáng là tượng 4 đôi nam nữ đang giao hợp.
Thân thạp khắc chìm hình những con thuyền, chiếc sau nối đuôi chiếc trước khiến cho hai con cá sấu – rồng được gắn ở mũi và lái của hai chiếc thuyền chạm vào nhau trong tư thế giao hoan. Hình chim, thú, cóc,… giao phối tìm thấy ở khắp nơi. Ở Hòn Đỏ (Khánh Hòa) khi nhiều ngày liên tục không đánh được cá, người ta phải tới cầu xin, lạy 3 lạy và cầm vật tượng trưng cho sinh thực khí nam đâm vào Lỗ Lường 3 lần (lại con số 3, số lẻ là số ưa thích của người phương Nam!).
5. Từ thờ phụng đến những vật dụng hàng ngày
Ảnh: Giã gạo – một hình thức của phồn thực
Từ thời xa xưa, chày và cối – bộ công cụ thiết thân của người nông nghiệp Đông Nam á – đã là những vật tượng trưng cho sinh thực khí nam và nữ, còn việc giã gạo là tượng trưng cho hành động giao phối. Không phải ngẫu nhiên mà trong vô vàn cách khác nhau được tách vỏ trấu khỏi hạt gạo, người Đông Nam á đã chọn cách này.
Xem thêm: Tiết Lộ Mơ Thấy Vịt Con Vịt Là Điềm Gì? Giải Thích Các Giấc Chiêm Bao Thấy Vịt
Trên các trống đồng khắc rất nhiều những hình nam nữ giã gạo từng đôi. Không gắn việc giã gạo với tín ngưỡng phồn thực, sẽ không thể nào hiểu được trò cướp cầu – một trò chơi Việt Nam rất độc đáo đặc biệt phổ biến ở vùng đất tổ Phong Châu (Vĩnh Phú) và các khu vực xung quanh: Hai phe tranh nhau một quả cầu màu đỏ (dương), ai cướp được thì mang về thả vào hố (âm) của bên mình. Với cùng ước mong phồn thực, cầu may, cầu hạ.
Ảnh: Tiết mục cầm hai vật có hình dạng cơ quan sinh dục đâm vào nhau trong Lễ hội Trò Trám ở Phú Thọ
4. Một số hình thức và dấu tích của tín ngưỡng phồn thực
Các nhà mồ tây nguyên
Hình nam nữ với bộ phận sinh dục phóng đại được tìm thấy trên tượng đá với niên đại hàng nghìn năm tr. CN ở Văn Điển (Hà Nội), ở những hình khắc trên đá trong thùng lũng Sa-pa, ở nhà mồ Tây Nguyên… Ở Hà Tĩnh và nhiều địa phương có tục thờ cúng nõ nường (nõ: cái nêm, tượng trưng cho sinh thực khí nam; nường: nang, mo nang, tượng trưng cho sinh thực khí nữ).
Hộ làng đồng Kị
Hội làng Đồng Kị (Bắc Ninh) có tục rước sinh thực khí (làm bằng gỗ) vào ngày 6 tháng giêng. tan hội hai sinh thực khí được đốt đi và tro đem chia cho mọi người mang ra rắc ngoài ruộng – hành động này có tác dụng như một ma thuật truyền sinh cho mùa màng. Theo các cụ thì năm nào bỏ qua tục này, trong làng sẽ có nhiều chuyện không lành xảy ra.
Tín ngưỡng phồn thực trong các ngôi chùa
Việc thờ sinh thực khí còn thể hiện ở việc thờ các loại cột (cột đá tự nhiên hoặc cột đá được tạc ra, có thể có khắc chữ dựng trước cổng đền miếu, đình chùa) và các loại hốc (hốc cây, hốc đá trong các hang động, các kẽ nứt trên đá).
Ảnh: Thờ bộ phận sinh dục qua linga và yoni ở các Tháp Chàm
Bánh tét cũng là biểu tượng của ” phồn thực “
Người dân miền Trung và Nam có tục lệ gói bánh tét mỗi dịp Tết về. Bánh tét của người miền Trung được gói bằng lá chuối với các nguyên liệu giống như bánh chưng, chỉ khác là gói thành hình trụ dài chứ không phải hình vuông. Khi ăn cắt thành từng khoanh, ở giữa nhân đậu xanh và thịt mỡ nổi lên như nhụy hoa. Bánh tét được coi là dạng nguyên thủy của bánh chưng, là biểu tượng cho tín ngưỡng phồn thực của người Việt xưa. Bên cạnh đĩa bánh tết, dưa món, nắm tré, bò ngâm màu trầm, thường có chén (bát nhỏ) tôm chua, xinh như một bông hoa, chói chang đỏ như vầng mặt trời mùa xuân ấm áp
