GNP là một khái niệm khá gần với GDP và giữa 2 khái niệm này cũng những mối liên hệ nhất định trong thực tế. Vậy GNP là gì? Cách tính GNP và ý nghĩa, vai trò của GNP là gì trong thực tiễn?
GNP là từ viết tắt của Gross National Product, có nghĩa là tổng sản phẩm quốc gia (hoặc quốc dân). Hay có thể hiểu, GNP chính là tổng giá trị của các hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm cuối cùng mà tất cả công dân của một đất nước làm ra ở cả trong và ngoài nước đó trong đơn vị một năm tài chính.
Đang xem: Gnp là gì? khái niệm, phân loại, công thức tính, phân biệt gnp với gdp, gni
Trong xã hội và kinh tế hiện nay, GNP là một chỉ tiêu kinh tế cực kỳ quan trọng, được sử dụng để đánh giá sự phát triển của một nền kinh tế hay nền kinh tế của một quốc gia nào đó.
Cần lưu ý, chỉ có những sản phẩm cuối cùng (loại hàng hóa, sản phẩm được mang đi tiêu thụ trực tiếp) mới được sử dụng để tính GNP, các sản phẩm nguyên liệu hoặc trung gian, được sử dụng cùng, trong quá trình sản xuất sẽ không được nhắc tới.
Ví dụ:
Xe máyÔ tôTiviTủ lạnhMáy tính…
là những sản phẩm cuối cùng và có thể được sử dụng để tính GNP. Còn bình xăng, lốp xe, pin, nhiên liệu… hay các sản phẩm là bộ phận được lắp đặt bên trong, cấu thành sản phẩm sẽ không có giá trị.
Xem thêm: G9 Là Gì ? G9 Là Gì? Giải Thích Ý Nghĩa Của Các Con Số Ố 29, 19, G9
Sự khác nhau giữa GNI và GNP là gì?
GNI cũng là một khái niệm có cách hiểu tương đương như GNP, nhưng GNI là Gross National Income, tức là Tổng thu nhập quốc gia hay Tổng thu nhập quốc dân. Nhưng GNP được tính dựa trên tổng thu nhập của sản phẩm mới cuối cùng, còn GNI được tính dựa trên tiêu chuẩn cơ sở là thu nhập của người dân.
Do cách tiếp cận và đối tượng tính toán khác nhau, nên thường trong các báo cáo, người ta không sử dụng tới GNI mà chỉ nhắc tới GNP.
CÔNG THỨC TÍNH GNP LÀ GÌ?
Để có thể tính được tổng sản phẩm quốc dân GNP của một quốc gia bất kỳ trong 1 năm tài chính, người ta sử dụng công thức sau:
GNP = (X – M) + NR + C + I + G
Trong đó:
X là chỉ số sản lượng kim ngạch xuất khẩu ròng về dịch vụ và hàng hóaM là chỉ số sản lượng kim ngạch nhập khẩu ròng về dịch vụ và hàng hóaNR là thu nhập ròng từ các tài sản ở nước ngoài (thu nhập ròng)C là chỉ số chi phí tiêu dùng cá nhânI là tổng mức đầu tư cá nhân quốc nộiG là chỉ số chi phí tiêu dùng của nhà nước
Ngoài công thức trên, người ta còn có thể xác định GNP bằng một cách khác, đó là:
GNP = GDP ± NIA
Trong đó:
GDP = Tổng thu nhập quốc dân (xem bên dưới)NIA = Thu nhập tài sản ròng từ nước ngoàiNIA = Thu nhập từ xuất khẩu – Chi phí dành cho nhập khẩu
Nói cách khác, GNP trong công thức này được tính bằng cách dựa trên sự chênh lệch về các khoản thu nhập chuyển ra nước ngoài và chuyển vào trong nước ⇒ Được gọi là thu nhập tài sản ròng từ nước ngoài (tiếng Anh gọi là Net Foreign Factor Income – NFFI hoặc Net Factor Income from Abroad – NFIA hay NIA).
Xem thêm: Trick Là Gì, Nghĩa Của Từ Trick, Nghĩa Của Từ Trick Trong Tiếng Việt
SỰ KHÁC NHAU GIỮA GDP VÀ GNP LÀ GÌ?
GNP và GDP là 2 khái niệm tương đồng và luôn song hành với nhau trong các bảng so sánh, cân đối và các báo cáo thống kê. Chúng có những đặc điểm sau đây:
Sự giống nhau:
Đều là số liệu tính toán dựa trên tổng sản phẩmKhông phân biệt các yếu tố nước ngoài hay bản địaĐều được tính trong 01 năm tài chínhCả 2 đều cùng được sử dụng để phản ánh sức mạnh tài chính của một quốc gia
Sự khác nhau:
GNP – Tổng sản phẩm quốc dânChỉ tính với những người có quốc tịch của 1 quốc giaPhạm vi rộng hơn, có thể là trên toàn thế giới (Ví dụGDP – Tổng sản phẩm quốc nộiPhạm vi nhỏ hơn, chỉ ở tron biên giới của một quốc giaTính tất cả mọi con người, doanh nghiệp của bất cứ quốc gia, lãnh thổ nào
Ví dụ:
Tổng sản phẩm quốc dân GNP của Việt Nam có thể là của người Việt Nam ở trong nước, người Việt Nam ở châu Âu, người Việt Nam ở châu Mỹ hay người Việt Nam ở châu Phi…
Tổng sản phẩm quốc nội GDP của Việt Nam là của toàn bộ cá nhân, tổ chức người Việt Nam hoặc nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam như người Anh ở Việt Nam, công ty Nhật Bản tại Việt Nam…
Hoặc:
Một doanh nghiệp nước A xây dựng nhà máy sản xuất ô tô tại Việt Nam và sản phẩm làm ra cũng để tiêu thụ nội địa trong thị trường Việt Nam. Lúc này:
Toàn bộ thu nhập của doanh nghiệp nước A sẽ đều được tính vào GDP của Việt Nam.Nhưng phần lợi nhuận mà họ thu được sau khi đã trừ đi các khoản, thuế, chi phí liên quan thì sẽ được tính cho GNP của nước họ – nước A
Đó là toàn bộ các thông tin và khái niệm, cũng như những điều cần biết cho câu hỏi “GNP là gì?”. Hy vọng, những gì bài viết cung cấp đã cho các bạn một cái nhìn rõ ràng và bổ sung thêm cho kiến thức này.